In mijn praktijk krijg ik regelmatig mensen die het lastig vinden om liefdevol naar de leuke en minder leuke kanten van zichzelf te kijken.
Als er dingen misgaan in je leven vind je het wellicht lastig om mild te zijn voor jezelf. Ben je geneigd te vervallen in zelfkritiek, en oordeel je vaak strenger over
jezelf dan je over anderen zou doen.
Dat is onterecht, zegt de Amerikaanse psychologe Kristin Neff; het is net zo belangrijk om compassie te hebben met jezelf als met anderen. Dat betekent dat je geen dingen tegen jezelf zegt die je ook niet tegen je geliefde of een goede vriend zou zeggen. Dus niet jezelf stilletjes uitschelden – ‘Sukkel’ – als je iets omstoot, of denken ‘ik zie er niet uit’ wanneer je voor de spiegel staat en niet tevreden bent met wat je ziet.
Kristin Neff heeft onderzoek gedaan en ontdekte dat wie mild voor zichzelf kan zijn als hij faalt, meer risico’s durft te nemen. Bovendien zijn mensen met zelfcompassie gelukkiger, meer tevreden met zichzelf, en minder angstig en somber.
Zelfcompassie bestaat uit de volgende drie componenten:
- Vriendelijk zijn voor jezelf, vooral als je tegenslag ervaart of faalt. Veel mensen zijn kritischer op zichzelf dan op vrienden en familie en vinden het makkelijker om hen te troosten als ze iets stoms of onhandigs doen.
- Oordeelloos naar jezelf kijken en vragen stellen hoe het anders kan.
- Jezelf toestaan om fouten te mogen maken en te leren.
De oefening hieronder helpt je om liefdevoller met jezelf om te gaan.
Oefening: je innerlijke kritische stem
De meeste mensen hebben een kritisch stemmetje in hun hoofd dat continu commentaar levert op alles wat ze doen: hun innerlijke criticus. Dat stemmetje klinkt ongeveer als volgt: ‘Stommeling, dat had je ook anders aan moeten pakken.’ Of: ‘Sjonge jonge maak je nu alweer dezelfde fout?.’ Dingen die je nooit zó tegen een goede vriend of vriendin zouden zeggen.
- Een eerste stap om vriendelijker met jezelf om te gaan, is om te leren herkennen wanneer dat vervelende stemmetje de kop opsteekt. Schrijf voor jezelf eens op, op welke momenten je die kritische stem hoort. Op je werk wanneer je moet presteren? Als je voor jezelf moet opkomen? Als je iets nieuws moet doen? Als je nieuwe contacten wil aangaan? Wat zegt die stem in je hoofd?
- Kijk dan eens of je in plaats van de discussie met die stem aan te gaan, kunt proberen om er een andere gedachte naast te zetten. Besef dat je heel streng bent voor jezelf en dat het menselijk is om bang te zijn om niet te voldoen.
Mogelijke andere gedachten die je naast de kritische zin zou kunnen zetten zijn:
– Ik heb het toch maar mooi geprobeerd
– Het is heel normaal dat ik onzeker ben, iedereen is wel eens onzeker
– Dit is een hele stap voor mij, en ik zet die stap gewoon. Goed gedaan!- Ik geef mezelf toestemming om me zenuwachtig te voelen
– Ik ben er nog niet goed in, maar ik geef het beste wat ik heb
Experimenteer op lastige momenten met deze bovenstaande gedachten en gun jezelf dat je milder wordt voor jezelf!